“Scarpa’yla Yürüyüşe Çıkmak” [Taking Scarpa For A Walk] başlığıyla beşinci vardiya Cansu Cürgen, Avşar Gürpınar, Elena Pazzaglia ve Floransa’dan Studio Totale yürütücülüğünde, katılımcılar Ece Yetim, Michael De Beer, Alicia Lin Lu, Gizem Demirhan, Gizem Asıcı, Gözde Yiğit, Can Demirtaş, Berk Öztürk, Raziye Çorbacı, Ömer Faruk Ağırsoy, Oğuz Bor ve Sidar Alışık’la birlikte tamamlandı.
“Scarpa’yla Yürüyüşe Çıkmak” atölyesi, Vardiya’nın mimari araştırma ve merak alanlarının çok çeşitli dallarına yayılmış altı aylık üretim programı kapsamında serginin ve bienalin ev sahibi olan Venedik’e, Venedik’te yüzyıllar boyunca birikmiş zanaat kültürü ve üretim ağına, bu birikimin içinde ise kendine has bir mimari yaklaşımı ve modern ile gelenekselin diyalektiğini benimsemiş Carlo Scarpa’nın işlerine odaklandı.
Beşinci vardiya, Carlo Scarpa’nın Venedik’teki mimari mirasının izlerini, birlikte çalıştığı ve halen üretime açık olan zanaat atölyelerini gezerek, ikinci ve üçüncü nesil zanaatkârlarla konuşup onlardan öğrenerek sürdü. Süreçte, Scarpa’nın birlikte çalıştığı yıllar boyunca işbirliğinden öte değerli dostları hâline gelen Zanon, Capovilla, Lamon ailelerinin sırasıyla metal, ahşap, mermer atölyeleri ve Venini’nin (cam fabrikası) Murano’da bulunan üretim tesisi ziyaret edildi. Scarpa’nın tasarımcı olarak başladığı kariyerinde Venini için ürettiği cam tasarımlarından, Brion mezar anıtındaki ahşap ve metal detaylarına, Querini Stampalia’nın eşsiz mermer döşemelerinden, Venedik’e özgü bir duvar zanaatı olan stucco lucido’lara kadar, her bir detayın hassasiyetle ele alınmış üretim süreçleri, onları bizzat gerçekleştiren ustalardan, orijinal belgeler ve prototipler eşliğinde, kimi zaman da uygulamalı olarak öğrenildi.
Sürece Moira Valeri ile yapılan Venedik yürüyüşü ve dersi, Scarpa ile birlikte çalışmış, ölümünün ardından ise mimarın restorasyon projelerinin sorumluluğunu üstlenmiş mimar Guido Pietropoli’nin Fondazione Olivetti işbirliğinde gerçekleştirilen ve San Marco Meydanı’nda bulunan Olivetti mağazasındaki sunumu ve gezisi eşlik etti. Grup ayrıca, San Trovaso’da bulunan ve Venedik’in sayılı gondol atölyelerinden biri olan Squero di San Trovaso’yu da ziyaret ederek, gondol yapımının inceliklerini, yüzlerce yıllık tekniklerini öğrenme şansı buldu.
Atölye sürecine Tom Avermaete (TU Delft), Aydan Volkan (Kreatif Mimarlık), Lawrence Davis (Syracuse University) ve Olson Kundig (Seattle) firmasından Kirsten R. Murray ve Thanasis Ikonomou’nun dijital bağlantıyla katkıları ve Prof. Maria Eccheli’nin video dersi eşlik etti.
Gezilerin dışında grup Türkiye Pavyonu’nundaki Vardiya projesi içinde kendi atölyeleri için ayrılmış alanda gözlem ve öğrenimlerini baskı ve maket gibi çeşitli zanaat teknikleri uygulayarak sergileme imkânı buldu. Beşinci vardiyanın sergi açılışı ve kapanış konuşmasında Türkiye Pavyonu’nun konuğu Carlo Scarpa’nın oğlu, tasarımcı Tobia Scarpa oldu. Böylece katılımcılar, bir hafta boyunca yoğun bir şekilde hayatı ve üretimine dair gezi ve incelemelerde bulundukları mimarın hikâyesini bir kez de mimari pratiğinin en yakın tanıklarından ve ortaklarından biri olan Tobia Scarpa’dan dinleme imkânı buldu.
